Orta Asya'dan Büyük Göç

BÜYÜK GÖÇ

Buzul çağında Orta Asya'da dört tane iç deniz vardı. Bu nedenle, yaşanan buzul çağına karşın Orta Asya'da ılık ve yağmurlu bir iklim bulunmaktaydı. İç denizlerin kurumasından önce var olan bu uygun iklim koşulları, bölgede avcı ve toplayıcı olarak yaşayan Turan halkının, çok hızlı bir nüfus artışı yaşamasına neden oldu.

12 bin yıl önce buzul çağının sona ermeye başlamasıyla birlikte, Orta Asya'da dağlarda oluşan buz tabakaları erimeye başlayarak, ırmaklarda büyük çaplı taşkınlıklara neden oldu. Büyük seller, tufanlar yaşanmaya başladı.

Avcı toplayıcı bir yaşam sürdüren halk, bu dönemde küçük gruplar halinde göçlere başladı. Bunların bir kısmı Bering Boğazı üzerinden Amerika kıtasına göç ederken, bir kısmı da Orta Doğu'ya ulaştı. Bugün örneğin Göbekli Tepe'de ortaya çıkarılan eski kült yapılar bu dönemden kalmadır.

Binlerce yıl süren bu dönem içinde buzulların tümüyle erimesi sonucu, ırmaklara taşınan sular azalınca, ırmaklar kurumaya ve iç denizler küçülmeye başladı. İç denizlerin küçülmeye başlamasıyla birlikte sulak alanlar da giderek daralmaya başladı.

Irmakların kuruması sonucunda iç denizler giderek küçüldü ve çöl haline geldi. İç deniz konumunu yitirip bugün tümüyle çöl olan bölgeler Gobi (1.295 bin km²), Taklamakan (324 bin km²), Kara Kum (350 bin km²) ve Kızıl Kum (298 bin km²) çölleridir.

Bu yeni iklim koşulları, Turan halkını daha düzenli ve daha örgütlü bir yaşam tarzına geçmeye zorladı. Böylece halk, hayvanları evcilleştirmeye ve tarıma başladı. Bu da, Turan halkının yerleşik bir yaşama geçerek dünyanın ilk şehirlerini kurmaya ve ilk uygarlıklarını yaratmaya başlamasına yol açtı.

Yaşamı zorlaştıran bu kurak iklim koşulları nedeniyle Turan halkı, MÖ 7000 yıllarında daha sulak alanlara; batıda Karadeniz Bozkırı ve Avrupa'ya, güneybatıda İran, Mezopotamya ve Anadolu'ya, güneyde Çin ve Hindistan'a kitleler halinde göç etmeye başladı.

Büyük göç sırasında Orta Asya'dan halkın tümü göç etmedi. Yeni iklim koşullarına uyum sağlayıp, kalanlar da oldu. Kuraklığın giderek artması, Turan halkının ilk yaşam tarzı olan yerleşik şehir yaşamını hiç bir zaman ortadan kaldırmadı. Ardından da ilk şehir devleti örgütlenmeleri ortaya çıktı.

-Turan Tarihine Giriş-